کشور ایران از جمله کشورهای زلزله خیز در جهان است که همواره حوادث تلخ در این جهت باعث ایجاد معیارهای مهندسی جدید برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله شده است. در زلزله های اخیر به ویژه زلزله کرمانشاه، تغییرات زیادی در آیین نامه 2800 که یک آیین نامه برای مهار لرزه ای است، ایجاد شد. مهار دیوار و رعایت نکات ضروری وال مش در آیین نامه 2800 مستلزم بررسی قوانین و آشنایی با این آیین نامه است که در این مقاله قصد داریم به طور کامل در مورد آن ها صحبت کنیم.
ابلاغ پیوست 6 استاندارد۲۸۰۰ در سال 1398
آیین نامه 2800 برای اولین بار قبل از زلزله منجیل و رودبار برای مهار لرزه ای ساختمان ها توسط مهندسین گردآوری شد. اما پس از چندین بار زلزله و مشاهده نقاط ضعف در حوادث تلخ، قوانین و مقررات جدیدی به این آیین نامه اضافه شدند که باعث ابلاغ پیوست های جدید به این آیین نامه شد. پیوست ششم استاندارد 2800 در سال 1398 با هدف مهار لرزه ای دیوارهای غیر سازه ای روی کار آمد. چرا که در زلزله سال 1396 کرمانشاه مشخص شد که با وجود اینکه مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله به درستی انجام شده است، اما همچنان دیوارهای غیر لرزه ای تحت تاثیر زلزله قرار می گیرند و تخریب می شوند.
از این جهت این پیوست برای راهنمایی جهت مهار لرزه ای دیوارها روی کار آمد. در پیوست ششم استاندارد 2800، علاوه بر روش های سنتی برای مهار لرزه ای، روش های نوین از جمله وال مش نیز معرفی شده اند. از این رو مهندسین می توانند با استناد بر وال مش در آیین نامه 2800، مهار لرزه ای دیوارهای غیر سازه ای را انجام دهند.
ضرورت اجرای وال پست در ساختمانهای بتنی وفولادی مناطق زلزله خیز
کشور ایران دارای نقاط زلزله خیز بسیار زیادی است. پیش بینی در مورد زلزله های شدید در این نقاط چندین سال است که توسط صاحب نظران در این زمینه انجام می شود. اگرچه نمی توان از بروز زلزله جلوگیری کرد، اما با مهار لرزه ای ساختمان ها و خانه های مسکونی، می توان از خسارات جبران ناپذیر و نگران کننده جلوگیری نمود. در ساختمان های بتنی و فولادی مناطق زلزله خیز باید حتما از وال پست استفاده کرد.
با فونداسیون و روش های مختلف دیگر، اجزای سازه ای به خوبی مهار می شوند؛ اما برای مهار اجزای غیر سازه ای باید حتما از وال پست استفاده کرد. اجرای وال پست در ساختمان های بتنی و فولادی نه تنها در مناطق زلزله خیز، بلکه در کلیه مناطق در کشور ایران باید انجام شود. در غیر این صورت عملا ساختمان مورد تایید نظام مهندسی و مهندس ناظر نبوده و باید اصلاحات لازم انجام شود.
چرا اجرای وال پست های سنتی در پیوست 6 استاندارد 2800 ممنوع شد؟
وال پست های سنتی با کمک نبشی ها در ساختمان ها اجرا می شدند. این وال پست ها با وجود اینکه می توانستند تا حد زیادی از تخریب دیوارهای غیر سازه ای جلوگیری کنند، اما همچنان معایب و نقاط ضعف بسیار زیادی داشتند که از جمله آن ها می توان به هزینه بسیار بالا برای اجرا، نیاز به تخصص در حین اجرا، اثربخشی ضعیف در حین زلزله، عدم امکان اجرا در شرایط مختلف و انعطاف پذیری پایین اشاره کرد.
این محدودیت ها و نقاط ضعف در وال پست های سنتی باعث شد تا اجرای آن ها در پیوست ششم استاندارد 2800 ممنوع شود. البته جایگزین های مختلفی در این پیوست برای اجرای وال پست روی کار آمده اند که می توان از هر یک از آن ها کمک گرفت. وال مش در آیین نامه 2800، یکی از مهم ترین جایگزین ها برای وال پست های سنتی است که علاوه بر تامین ایمنی مورد نیاز برای مهار لرزه ای، دارای برتری های بسیار متعددی است.
دلایل برتری وال مش در مقایسه با وال پست مرسوم در ساختمان
وال مش در آیین نامه 2800، یک سیستم نوین و در حین کارآمد است که توانسته جایگزین وال پست مرسوم در ساختمان ها شود. وال مش نیاز در مقایسه با وال پست های مرسوم برتری های متعددی دارد و این موضوع باعث شده تا بسیاری از مهندسین، علاقه مند به اجرای این سیستم به جای وال پست های فلزی و وادار قائم و افقی باشند. از جمله برتری های مهم وال مش در آیین نامه 2800 در مقایسه با وال پست های مرسوم می توان به موارد زیر اشاره کرد.
هزینه های اجرای پایین
وال مش در آیین نامه 2800 با هزینه های اجرایی بسیار پایین قابل اجرا است. به دلیل حذف بسیاری از متریال های فلزی در مقایسه با وال پست سنتی، هزینه اجرای وال مش به حداقل رسیده است. به گونه ای که می توان با اختلاف هزینه بسیار زیاد، وال مش در آیین نامه 2800 را برای ساختمان های مختلف اجرا نمود.
قابلیت اجرا بدون نیاز به وادار قائم و افقی
وادار قائم و افقی از جمله متریال های فولادی هستند که در وال پست های سنتی باید به اجبار در داخل دیوار نصب شوند. وال مش در آیین نامه 2800 بدون نیاز به وادار قائم و افقی در ساختمان ها قابل اجرا است. از این جهت کلیه ساختمان های بدون وادار، می توانند با وال مش مهار شوند و در برابر زلزله مقاومت بیشتری از خود نشان دهند.
حذف میلگرد بستر برای اجرا وال مش
میلگرد بستر نیز مانند وادار قائم و افقی باید در وال پست های سنتی به کار می رفت. اما وال مش در آیین نامه 2800، بدون نیاز به میلگردهای بستر قابلیت اجرا دارد. از این جهت می توان برای دیوارهای بدون میلگرد بستر، وال مش را اجرا و از مقاومتی که در دیوارها به وجود می آورد، لذت برد.
اجرا بدون نیاز به تخریب در ساختمان
وال مش در آیین نامه 2800 نیازی به وادار قائم و افقی و میلگرد بستر ندارد. همه این مصالح باید در حین دیوارچینی در ساختمان مورد استفاده قرار بگیرند، اما به دلیل اینکه وال مش نیازی به این مصالح ندارد، می توان برای دیوارهایی که بدون وادار قائم و افقی و میلگرد بستر اجرا شده اند، وال مش را اجرا نمود.
نیاز به اکیپ اجرایی نیمه متخصص
تمامی ضوابط و مقررات وال مش در آیین نامه 2800 ذکر شده اند. با توجه به این قوانین و مقررات، کلیه اکیپ های اجرایی نیمه متخصص می توانند مراحل اجرای وال مش را به صورت فوری و با رعایت قوانین انجام دهند. از همین جهت نیز در هزینه های اجرای وال مش در ساختمان صرفه جویی می شود.
دلایل برتری وال مش در مقایسه با وال پست مرسوم در ساختمان
وال مش به عنوان جایگزین وال پست فلزی و مرسوم در آییننامه ۲۸۰۰
با وجود برتری های وال مش در آیین نامه 2800، این سیستم به عنوان جایگزین وال پست فلزی و مرسوم شناخته می شود. برخلاف وال پست فلزی که باعث اضافه کردن بار زیاد به ساختمان می شود، وال مش فقط با مصالح سبک مانند توری فایبرگلاس و ملات سیمانی و گچی قابل اجرا است. از این جهت می توان وال مش را جایگزین بسیار خوبی برای وال پست های فلزی و مرسوم دانست که هم عملکرد بسیار خوبی دارد، هم اینکه می تواند با حداقل هزینه اجرا گردد.
وال مش در آیین نامه 2800، یک سیستم مقاوم در برابر زلزله است. این سیستم می تواند در برابر تنش های وارده مقاومت بسیار خوبی از خود نشان دهد و در عین اینکه با حداقل هزینه اجرا می گردد، اثربخشی بسیار خوبی برای اجرا در ساختمان های مختلف دارد.
روش وال مش و دریافت تأییدیه سازمان نظام مهندسی طبق آیین نامه۲۸۰۰
وال مش از جمله روش های نوین برای مهار لرزه ای است که مورد تایید سازمان نظام مهندسی ایران نیز قرار گرفته است. با توجه به توضیح قوانین و مقررات وال مش در آیین نامه 2800 (پیوست ششم) لازم است که کلیه مهندسین و کارفرمایان در ساختمان ها، تاییدیه سازمان نظان مهندسی را مطابق با آیین نامه 2800 دریافت کنند. دریافت تاییدیه وال مش، مستلزم رعایت قوانین در آیین نامه های اجرایی به ویژه پیوست 6 آیین نامه 2800 است و لازم است که کلیه قوانین از جمله انتخاب مصالح و نحوه اجرا توسط مهندسین اجرایی در نظر گرفته شوند و مهندسین ناظر نیز با تایید این موارد، از نظام مهندسی تاییدیه دریافت نمایند.
اجرای وال مش در انواع ساختمان بتنی و فولادی و ضوابط آیین نامه 2800
یکی از روش های مهار لرزه ای دیوارها، مسلح کردن آن ها با شبکه الیاف است. وال مش در آیین نامه 2800، خمش یک طرفه و در راستای قائم در نظر گرفته می شود. از این جهت نیازی به اجرای وادار قائم و افقی در دیوار نیست و محدودیتی نیز در طول دیوار وجود ندارد. اجرای وال مش در آیین نامه 2800 با ترکیب توری فایبرگلاس (مش فایبرگلاس) و نازک کاری انجام می شود. نازک کاری می تواند به صورت دستی یا دستگاهی انجام شود. به گونه ای که توری فایبرگلاس میان دو لایه از نازک کاری مدفون خواهد شد.
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 با توضیح مصالح مورد نیاز و روش های مناسب اجرا، انجام خواهد شد. برای اجرای وال مش در انواع ساختمان های بتنی و فولادی باید از ضوابط آیین نامه 2800 کمک گرفت. این ضوابط را می توان به دو دسته «ضوابط مربوط به مصالح مورد نیاز» و «ضوابط اجرایی» تقسیم بندی نمود. اگرچه در آیین نامه 2800، بیشتر به ضوابط مربوط به مصالح مورد نیاز پرداخته شده است، اما مهندسین می توانند با بررسی تصاویر و تجربیات شخصی خود بهترین روش ها را برای اجرای وال مش در نظر بگیرند. در واقع، ضوابط وال مش در آیین نامه 2800 به همان اندازه ای که ابلاغ شده اند، باید مورد توجه افراد قرار بگیرند.
نکات مهم در انتخاب و اجرای وال مش که شاید ندانید!
به منظور اجرای وال مش حتما باید ضوابط و قوانین و مقررات آیین نامه 2800 مورد توجه قرار بگیرند. وال مش در آیین نامه 2800 با در نظر گرفتن ساختار ساختمان ها و انعطاف پذیری مناسب قابلیت اجرا دارد. از این جهت لازم می دانیم که برای انتخاب و اجرای وال مش دقت لازم را داشته باشید. نکات زیر برای انتخاب و اجرای وال مش باید مورد توجه قرار بگیرند.
مدفون الیاف در داخل نازک کاری
نازک کاری سیمانی و گچی هر دو تحت شرایط خاصی برای وال مش در آیین نامه 2800 قابل قبول هستند. لازم است که لایه اول نازک کاری به صورت پاششی انجام شود و نبشی مهار خارج صفحه دیوار در بالا و پایین دیوار اجرا گردد. سپس الیاف روی لایه اول قرار داده خواهد شد. لایه نهایی نازک کاری دیوار نیز روی نبشی اجرا خواهد شد.
نوع الیاف انتخاب شده
برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 باید به تناسب نازک کاری و الیاف استفاده شده توجه شود. اگر نازک کاری روی دیوار از جنس سیمان باشد، الیاف شیشه مقاوم به قلیا یا AR مورد نیاز می باشد. اما اگر نازک کاری روی دیوار از جنس گچ باشد، می توان از الیاف شیشه معمولی (بدون پوشش مقاوم به قلیا) استفاده کرد.
مشخصات الیاف شیشه برای وال مش
به غیر از پوشش مقاوم به قلیا در الیاف وال مش در آیین نامه 2800، باید به سایر مشخصات مش فایبرگلاس نیز توجه شود. تمامی الیاف های شیشه ای مقاوم به قلیا و معمولی باید مقاومت تسلیم بیشتر از 1000 مگاپاسکال داشته باشند. اگر الیاف به صورت سرتاسری اجرا شوند، لازم است که وزن آن ها 50 گرم بر متر باشد. اما در صورت اجرا به صورت نواری، می بایست الیاف شیشه ای دارای وزن مخصوص 100 گرم بر متر مربع باشند. در صورت نیاز به استفاده از شبکه الیاف کربن به جای الیاف شیشه باید حتما مقاومت تسلیم این الیاف 3000 مگاپاسکال باشد.
ممنوعیت کاهش قلیای سیمان برای اجرای توری
همانطور که ذکر شد، یکی از مهم ترین موضوعات برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، تناسب توری فایبرگلاس با نوع نازک کاری است. عده ای برای استفاده از توری فایبرگلاس معمولی در هنگام اجرای نازک کاری سیمانی، قلیای سیمان را کاهش می دهند. اما این موضوع کاملا ممنوع بوده و برای جلوگیری از خوردگی توری فایبرگلاس کافی نیست. حتما می بایست از الیاف شیشه مقاوم به قلیا که دارای حداقل 16 درصد زیرکونیا است، استفاده کرد.
محصول وال مش تحت چه شرایطی کیفیت قابل قبولی ندارد؟
به دلیل اینکه کلیه ضوابط و مقررات وال مش در آیین نامه 2800 ذکر شده اند، لازم است که مهندسین اجرایی، کارفرماها و مهندسین ناظر با دقت این ضوابط را مطالعه کنند. محصول وال مش در صورت رعایت تمامی قوانین و ضوابط کیفیت قابل قبولی خواهد داشت. در صورتی که از توری فایبرگلاس مقاوم به قلیا برای محیط سیمانی استفاده نشود، عملا محصول وال مش مورد تایید نبوده و کیفیت قابل قبولی ندارد. همچنین باید به وزن توری فایبرگلاس برای اجرا توجه گردد. به گونه ای که اگر وزن این توری ها کمتر از 50 گرم بر متر مربع (در صورت اجرا سرتاسری) و کمتر از 100 گرم بر متر مربع (در صورت اجرا نواری) باشد، مورد تایید نیست.
توجه گردد که برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 حتما باید به فاصله چشمه های توری نیز توجه شود. اگر فاصله بین چشمه های توری از 5 میلی متر کمتر باشد، وال مش کیفیت قابل قبولی ندارد. اما باید بر اساس نیاز و قطر سنگدانه های موجود در ملات، اندازه چشمه وال مش را تعیین نمود.
دریافت مشاوره خرید براساس آیین نامه 2800
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 و سازمان نظام مهندسی مورد تایید است. از این رو می توان برای تمامی ساختمان های نوساز و یا قدیمی ساز (جهت بازسازی) از این روش نوین برای مهار لرزه ای دیوارها و عضوهای غیر سازه ای استفاده کرد. رعایت قوانین در آیین نامه 2800 برای اجرای وال مش ضرورت بسیار زیادی دارد. به گونه ای که می بایست حتما وال مش در آیین نامه 2800 مورد بررسی قرار بگیرند و مراحل اجرا و مصالح مورد نیاز نیز مطابق با این ضوابط انتخاب شوند.
در صورتی که نیاز به خرید وال مش در آیین نامه 2800 و اجرا و نصب آن در ساختمان خود دارید، می توانید برای دریافت مشاوره خرید با کارشناسان مجموعه وال پست مش در ارتباط باشید. در این مجموعه با در نظر گرفتن تمامی ضوابط آیین نامه ای و بررسی شرایط پروژه، بهترین مشاوره جهت خرید وال مش ارائه می گردد. از این جهت می توانید وال مش در آیین نامه 2800 را با رعایت قوانین اجرایی کنید و از اثربخشی آن در ساختمان ها در برابر زلزله بهره مند شوید.
کلام پایانی
وال مش در آیین نامه 2800 به عنوان یک سیستم جدید و نوین شناخته می شود که در کنار داشتن مزایای متعدد، می تواند جایگزین وال پست های سنتی و فلزی موجود نیز گردد. در صورت نیاز به اجرای وال مش در آیین نامه 2800، لازم است که حتما به قوانین و مقررات اجرای این سیستم توجه گردد و مصالح مورد نیاز برای اجرا مطابق با همین آیین نامه انتخاب شوند. در غیر این صورت، مهندس ناظر موظف است که تا زمان اصلاح نشدن این سیستم در ساختمان، از تایید آن خودداری کند. از این جهت مطالعه و بررسی دقیق آیین نامه 2800 و سایر آیین نامه های اجرایی مرتبط با وال مش ضروری است. در صورت نیاز به دریافت اطلاعات و یا اجرای وال مش در آیین نامه 2800، مجموعه وال پست مش بهترین خدمات را در این زمینه به شما ارائه خواهد کرد.