وظایف مهندس ناظر ساختمان چیست؟+به تفکیک رشته

با توجه به اهمیت بالای این زمینه شغلی و نقش مهندس ناظر ساختمان در نتیجه نهایی پروژه ساختمانی، در این مطلب که می تواند مکمل مقاله “مهندس مجری ساختمان؛ وظایف و مسئولیت‌ها” باشد، قصد داریم ضمن معرفی مهندس ناظر به بررسی حیطه کاری و پروانه اشتغال آن، وظایف مهندس ناظر ساختمان، گزارش‌‌های ارائه شده توسط ناظر، نحوه کسب درآمد از نظارت ساختمان، مهارت‌های مورد نیاز برای مهندس ناظر، بیمه نامه مسئولیت حرفه‌ای ناظر و غیره بپردازیم که امیدواریم مورد توجه و استفاده شما قرار گیرد.

مهندس ناظر عمران کیست؟

مهندس ناظر عمران یک شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای پروانه اشتغال به کار در زمینه نظارت است که این نظارت می تواند در یک یا چند رشته در حوزه کار با ساختمان صورت گیرد. مهندس ناظر ساختمان در حیطه کاری خود که در پروانه اشتغال نیز بدان اشاره شده به نظارت بر روند اجرایی پروژه می‌پردازد. اشتغال مهندسان ناظر بسته به شرایط کاری می تواند به صورت استخدامی و یا به صورت پیمانی باشد. مهندسان ناظر پس از عقد قرارداد مهندسی و پیمانکاری با مالکان ساختمان به نظارت بر پروژه های عمرانی می پردازند تا به کنترل کیفی و افزایش ایمنی این پروژه ها کمک کنند.

حیطه‌ کاری مهندس ناظر ساختمان در چه زمینه هایی است؟

مهندس ناظر با توجه به تخصص و مهارت هایی که دارد می تواند در حیطه های مختلف کاری به نظارت بپردازد که از جمله آنها می توان به نظارت در ساخت سازه، نظارت در پروژه های معماری، نظارت در تأسیسات مکانیکی و نظارت در تأسیسات برقی اشاره کرد.

پروانه اشتغال به کار مهندس ناظر ساختمان چیست؟

پروانه اشتغال یک سند رسمی دولتی است که از کلیه آثار و تبعات اسناد رسمی برخوردار است. دارندگان مدرک کارشناسی و مدارک بالاتر می توانند در هر کدام از رشته های اصلی یا مرتبط، جهت دریافت این پروانه اقدام نمایند تا بتوانند در حوزه کاری خود به طور قانونی به ایفای نقش بپردازند. البته قبل از آن لازم است داوطلبان در هر یک از رشته ها از طریق تقاضای صدور پروانه با توجه به سوابق کار و مدرک خود مورد ارزیابی قرار گیرند تا در صورت تشخیص صلاحیت به آنها پروانه اشتغال اعطا شود.

مهندس ناظر ساختمان موظف و متعهد به انجام چه کارهایی است؟

طبق قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان، آیین ‌نامه اجرائی آن و مبحث دوم مقررات ملي ساختمان (نظامات اداری)؛ مهندس ناظر موظف و متعهد به انجام یک سری وظایف بوده که می توان آنها را در سه دسته وظایف قبل از عملیات اجرایی، وظایف در حین عملیات اجرایی و وظایف بعد از عملیات اجرایی جای داد. در ادامه به معرفی این وظایف در هر کدام از مراحل مذکور خواهیم پرداخت.

وظایف مهندس ناظر ساختمان پیش از عملیات اجرایی ساختمان

از وظایف مهندس ناظر پیش از عملیات اجرایی ساختمان می‌توان به مشاهده کار ارجاعی از طریق سامانه، تماس با مالک و ملاقات با وی در محل پروژه، شناسایی کیفی پروژه، ابلاغ خدمات مهندسی پروژه و تأیید نهایی کار ارجاعی اشاره کرد. مهندس ناظر در این مرحله می‌بایست با مالک بر سر نحوه اداره پروژه و نظارت بر آن به توافق برسد و در صورت تمایل دو طرف عملیات اجرایی آن از سر گرفته شود.

وظایف مهندس ناظر ساختمان حین عملیات اجرایی ساختمان

مهندس ناظر در حین عملیات اجرای ساختمان که خود شامل مراحل خاك برداری و فونداسيون، اسكلت، سقف ها، سفت كاری و نازك كاری می شود موظف به اجرای یک سری اقدامات بوده که بررسی آنها می پردازیم. ناظر در مرحله خاک برداری و فونداسیون موظف است نتایج آزمایش مکانیک خاک را مورد بررسی قرار دهد و در این زمینه با افراد متخصص به مشورت بپردازد. وظیفه دیگر ناظر در رابطه با اسکلت ساختمان بوده که لازم است به نظارت و بررسی فاکتورهایی چون كنترل رعايت درز انقطاع، كنترل ابعاد پاگردها و راه پله، كنترل جانمايی و ابعاد چاله آسانسور و غیره بپردازد.
از وظایف ناظر در مرحله سقف ها می توان به کنترل ابعاد نورگیرها، کنترل ابعاد بازشوها با در نظر گرفتن نازک کاری، کنترل محل داکت ها و غیره اشاره کرد. همچنین مهندس ناظر ساختمان در مرحله سفت کاری ساختمان موظف است کیفیت مواد و مصالح ساختمانی، رعایت درز انقطاع، اجرای سفت کاری در تیغه بندی داخلی و خارجی و غیره را مورد نظارت و کنترل قرار دهد. در نهایت ناظر وظیفه دارد ساختمان را از نظر نحوه اجرای نازک کاری و انطباق آن با جداول مربوطه کنترل کند.

وظایف مهندس ناظر ساختمان بعد از عملیات اجرايی ساختمان

از وظایف مهندس ناظر ساختمان در مرحله سوم نظارت و بعد از عملیات اجرایی ساختمان می توان به بررسی و کنترل مجدد نواقص، تنظیم گزارش مرحله ای و تکمیل دفترچه اطلاعات اشاره کرد. کنترل مجدد نواقص توسط ناظر باید قبل از امضای گزارش اتمام کار و پس از بررسی های انجام شده صورت گیرد. در این بین ممکن است یک سری تخلفات مشاهده شوند که از جمله آنها می توان به تخلفات جزئی مغایر با نقشه ها، تخلفات مربوط به ضوابط شهرداری، تخلفات مربوط به مقررات ملی ساختمان و تخلفات مربوط به عدم استحکام سازه اشاره کرد که لازم است مورد بررسی قرار گیرند و رفع گردند.

بر اساس قوانین شهرداری و نظام مهندسی برای مهندس ناظر ساختمان چه مواردی باید رعایت شود؟

مواردی که لازم است توسط مهندس ناظر ساختمان بر اساس قوانین نظام مهندسی و شهرداری رعایت شود به دو دسته قبل از انتخاب کار ارجاعی و بعد از انتخاب آن تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه به معرفی هر کدام از آنها خواهیم پرداخت.

قبل از انتخاب کار ارجاعی

پس از اینکه مهندس ناظر ساختمان از طریق پیامک یا سامانه خدمات مهندسی از کار ارجاع یافته به خود اطلاع پیدا کرد، لازم است با مالک تماس گرفته و با وی در محل ملک ملاقات نماید. برای این کار مهندس ناظر می تواند از طریق کارتابل خود به مشخصات ملک و اطلاعات صاحب ملک دسترسی پیدا کند. پس از ملاقات مهندس ناظر و مالک در محل پروژه و ارزیابی آن، نوبت به تأیید کار ارجاع شده می رسد که این کار از طریق توافق دو طرف و تمایل آنها برای شروع همکاری صورت می گیرد.

بعد از انتخاب کار ارجاعی توسط مهندس ناظر ساختمان

بعد از انتخاب کار ارجاعی توسط مهندس ناظر نوبت به هماهنگی وی با ناظر هماهنگ کننده می رسد که این کار می بایست به طور دائم در همه امور اجرایی انجام شود. مهندس ناظر ساختمان از طریق ناظر هماهنگ کننده می تواند با سایر ناظران در ارتباط بوده و با آنها مذاکره، همکاری و هم فکری نماید. سپس نوبت به بازدید از محل پروژه اجرایی همراه با سایر ناظران می رسد که این کار باید قبل از شروع عملیات اجرایی انجام شود.

همچنین در این بین لازم است به مواردی چون رعایت ضوابط مندرج در پروانه ساختمان، سطح اشغال ساختمان، مقدار عقب نشینی ساختمان از معابر، فاصله از ساختمان های مجاور و غیره توجه ویژه شود. در نهایت مهندس ناظر ساختمان می بایست در حضور ناظر هماهنگ کننده و دیگر عوامل اجرایی و مهندسان به بررسی کامل نقشه های مصوب بپردازد و ابهامات آنها را در صورت وجود برطرف نماید.

مهندس ناظر عمران چه گزارشاتی باید ارائه دهد؟

مهندس ناظر عمران موظف است ضمن نظارت بر اجرای ساختمان یک سری گزارش‌ ها را تهیه و در اختیار مراجع مربوطه قرار دهد. از جمله اطلاعاتی که در این گزارش ‌ها لازم است بدان اشاره شود می توان به شماره پرونده، شماره پلاک ثبتی، نوع پروانه و شماره آن، نام مالک و آدرس ساختمان، جدول متراژ مجاز، جدول متراژ موجود، کروکی ملک، نوع سازه، نوع تأسیسات، شرح صلاحیت یا خلاف، تعداد طبقات، زیرزمین و غیره اشاره کرد. این گزارش ‌ها باید در مراحل اجرایی مانند مرحله سفت کاری، فونداسیون، نازک کاری، گود برداری، اسکلت، تخریب و غیره به طور دقیق ثبت شوند و لازم است با امضای مهندس ناظر ساختمان همراه باشند.

تقسیم بندی پروژه های نظارت ساختمان مطابق ضوابط سازمان نظام مهندسی

مهندس ناظر ساختمان در هر پروژه ای از یک سری وظایف برخوردار بوده که ممکن است با دیگر پروژه ها متفاوت باشد. به طور کلی پروژه های نظارت ساختمان مطابق ضوابط سازمان نظام مهندسی ساختمان می تواند به شیوه های مختلفی چون تک ناظره، سه ناظره، چهار ناظره، پنج ناظره و نظارت ترکیبی صورت گیرد. پروژه های تک ناظره معمولاً توسط ناظر رشته معماری یا عمران به عنوان ناظر اصلی پروژه و ناظر گاز اداره می شوند.

اداره پروژه های سه ناظره نیز توسط مهندس ناظر معماری یا عمران به عنوان ناظر اصلی، ناظر تأسیسات برقی و ناظر تأسیسات مکانیکی به همراه ناظر گاز انجام می شود. در پروژه های چهار ناظره این کار توسط ناظر رشته عمران، ناظر رشته معماری، ناظر تأسیسات مکانیکی، ناظر تأسیسات برقی به همراه ناظر گاز انجام می شود. پروژه های پنج ناظره نیز همزمان با پنج ناظر معمار، عمران، نقشه بردار، تأسیسات برقی و تأسیسات مکانیکی به همراه ناظر گاز اداره می شود. در آخر نظارت ترکیبی نیز از طریق چند ناظر از رشته های مختلف انجام می شود به طوری که در هر رشته بیش از یک ناظر حضور دارند.

مهندس ناظر تأسیسات (مهندس ناظر مکانیک) ساختمان کیست؟

مهندس ناظر تأسیسات (مهندس ناظر مکانیک) ساختمان، متخصصی است که بر اجرای صحیح سیستم‌های تأسیسات مکانیکی در یک پروژه ساختمانی نظارت دارد. این امر شامل سیستم‌های گرمایش، تهویه مطبوع، لوله‌کشی، زهکشی، اطفاء حریق و سایر سیستم‌های مکانیکی مرتبط با ساختمان می‌شود. نقش مهندس ناظر تأسیسات (مکانیک) ساختمان در تضمین ایمنی و کیفیت احداث بنا حائز اهمیت است. نظارت دقیق و مستمر این مهندس می‌تواند از بروز مشکلات و نقص در سیستم‌های تأسیسات مکانیکی ساختمان جلوگیری کند و به احداث بنایی ایمن، مطمئن و باکیفیت کمک نماید.

مهندس ناظر تأسیسات (مکانیک) ساختمان باید دارای شرایط زیر باشد:

• دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته مهندسی مکانیک یا رشته‌های مرتبط باشد.
• دارای پروانه نظام مهندسی در رشته تأسیسات مکانیکی ساختمان باشد.
• دارای حداقل 5 سال سابقه کار مرتبط درزمینهٔ نظارت بر اجرای سیستم‌های تأسیسات مکانیکی ساختمان باشد.
• به قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط و استانداردهای مربوط به تأسیسات مکانیکی ساختمان مسلط باشد.
• با مبانی و اصول طراحی سیستم‌های تأسیسات مکانیکی ساختمان آشنا باشد.
• توانایی نظارت و کنترل پروژه‌های ساختمانی را داشته باشد.
• از مهارت‌های ارتباطی و نوشتاری خوبی برخوردار باشد.

مهم‌ترین وظایف مهندس ناظر تأسیسات مکانیکی چیست؟

• بررسی و تأیید نقشه‌های تأسیسات مکانیکی: مهندس ناظر موظف است نقشه‌های تأسیسات مکانیکی را ازنظر انطباق با قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط و استانداردهای مربوطه و همچنین تناسب با نیازهای پروژه بررسی و تأیید کند.
• بازرسی مراحل اجرایی: مهندس ناظر باید در مراحل مختلف اجرای سیستم‌های تأسیسات مکانیکی حضورداشته باشد و از صحت انجام کارها مطابق با نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه اطمینان حاصل کند.
• انجام تست‌ها و آزمایشات: مهندس ناظر موظف است پس از اتمام مراحل نصب و راه‌اندازی سیستم‌های تأسیسات مکانیکی، تست‌ها و آزمایشات لازم را برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها انجام دهد.
• صدور گواهی‌های تأسیسات: در صورت تأیید نهایی عملکرد سیستم‌های تأسیسات مکانیکی، مهندس ناظر موظف است گواهی‌های مربوطه را صادر کند.
• ارائه مشاوره فنی: مهندس ناظر می‌تواند در طول مراحل طراحی و اجرای پروژه، مشاوره‌های فنی لازم را به کارفرما، مهندس طراح و پیمانکار ارائه دهد.

مهندس ناظر تأسیسات برقی ساختمان کیست؟

مهندس ناظر تأسیسات برقی ساختمان، متخصصی است که بر اجرای صحیح سیستم‌های تأسیسات برقی در یک پروژه ساختمانی نظارت دارد. این امر شامل تأسیسات برق، سیم‌کشی، تابلوهای برق، سیستم‌های روشنایی، سیستم‌های اعلام حریق، سیستم‌های صوتی و تصویری و سایر سیستم‌های برقی مرتبط با ساختمان می‌شود. نقش مهندس ناظر تأسیسات برقی ساختمان در تضمین ایمنی و کیفیت احداث بنا حائز اهمیت است. نظارت دقیق و مستمر این مهندس می‌تواند از بروز مشکلات و نقص در سیستم‌های تأسیسات برقی ساختمان جلوگیری کند و به احداث بنایی ایمن، مطمئن و باکیفیت کمک نماید.

مهندس ناظر تأسیسات برقی ساختمان باید دارای شرایط زیر باشد:

• دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته مهندسی برق یا رشته‌های مرتبط باشد.
• دارای پروانه نظام مهندسی در رشته تأسیسات برقی ساختمان باشد.
• دارای حداقل 5 سال سابقه کار مرتبط درزمینهٔ نظارت بر اجرای سیستم‌های تأسیسات برقی ساختمان باشد.
• به قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط و استانداردهای مربوط به تأسیسات برقی ساختمان مسلط باشد.
• با مبانی و اصول طراحی سیستم‌های تأسیسات برقی ساختمان آشنا باشد.
• توانایی نظارت و کنترل پروژه‌های ساختمانی را داشته باشد.
• از مهارت‌های ارتباطی و نوشتاری خوبی برخوردار باشد.

مهم‌ترین وظایف مهندس ناظر برق ساختمان کدام است؟

وظایف اصلی مهندس ناظر تأسیسات برقی ساختمان عبارت‌اند از:

• بررسی و تأیید نقشه‌های تأسیسات برقی: مهندس ناظر موظف است نقشه‌های تأسیسات برقی را ازنظر انطباق با قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط و استانداردهای مربوطه و همچنین تناسب با نیازهای پروژه بررسی و تأیید کند.
• بازرسی مراحل اجرایی: مهندس ناظر باید در مراحل مختلف اجرای سیستم‌های تأسیسات برقی حضورداشته باشد و از صحت انجام کارها مطابق با نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه اطمینان حاصل کند.
• انجام تست‌ها و آزمایشات: مهندس ناظر موظف است پس از اتمام مراحل نصب و راه‌اندازی سیستم‌های تأسیسات برقی، تست‌ها و آزمایشات لازم را برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها انجام دهد.
• صدور گواهی‌های تأسیسات: در صورت تأیید نهایی عملکرد سیستم‌های تأسیسات برقی، مهندس ناظر موظف است گواهی‌های مربوطه را صادر کند.
• ارائه مشاوره فنی: مهندس ناظر می‌تواند در طول مراحل طراحی و اجرای پروژه، مشاوره‌های فنی لازم را به کارفرما، مهندس طراح و پیمانکار ارائه دهد.

مهندس ناظر معماری کیست؟

مهندس ناظر معماری، متخصصی است که بر اجرای صحیح نقشه‌های معماری و عملیات ساختمانی در یک پروژه ساختمانی نظارت دارد. او وظایف مهمی را در تضمین ایمنی، کیفیت و انطباق بنا با الزامات قانونی و فنی بر عهده دارد.

نقش مهندس ناظر معماری در ارتقای کیفیت و ایمنی ساخت‌وسازها انکارناپذیر است. نظارت دقیق و عالمانه این مهندس بر مراحل مختلف اجرایی، از فونداسیون تا نازک‌کاری و تأسیسات، تضمین کننده انطباق بنا با معیارهای فنی و استانداردها و درنهایت احداث بنایی ایمن، مستحکم، زیبا و باکیفیت خواهد بود.

شرایط لازم برای احراز عنوان مهندس ناظر معماری:

• داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته معماری یا عمران
• اخذ پروانه نظام مهندسی در رشته نظارت معماری
• حداقل 5 سال سابقه کار مرتبط درزمینهٔ نظارت بر پروژه‌های ساختمانی
• تسلط به قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط شهرسازی و الزامات فنی مربوطه
• آشنایی کامل با مبانی و اصول طراحی و اجرای ساختمان
• توانایی نظارت و کنترل دقیق پروژه‌های ساختمانی
• برخورداری از مهارت‌های ارتباطی و نوشتاری قوی

وظایف مهندس ناظر معماری چیست؟

مسئولیت‌های کلیدی مهندس ناظر معماری عبارت‌اند از:

• بررسی و تأیید نقشه‌های معماری: مهندس ناظر موظف است نقشه‌های معماری را ازنظر انطباق با قوانین و مقررات ملی ساختمان، ضوابط شهرسازی، الزامات فنی و همچنین تناسب با نیازهای پروژه بررسی و تأیید کند.
• بازرسی مراحل اجرایی: حضور مستمر در محل پروژه و نظارت دقیق بر اجرای عملیات ساختمانی مطابق با نقشه‌ها و مشخصات فنی از وظایف اصلی مهندس ناظر است. او باید از صحت مصالح و روش‌های اجرایی، ابعاد و اندازه‌ها و همچنین رعایت اصول فنی و مهندسی در تمام مراحل ساخت‌وساز اطمینان حاصل کند.
• تنظیم گزارشات نظارت: مهندس ناظر موظف است در طول اجرای پروژه، گزارشات دقیقی از روند پیشرفت کار، تطابق اجرا با نقشه‌ها و مشخصات، همچنین مشکلات و نواقص احتمالی را تهیه و به مراجع ذی‌ربط ارائه دهد.
• صدور گواهی‌های پایان کار: پس از اتمام عملیات ساختمانی و تأیید نهایی مطابقت بنا با تمامی الزامات، مهندس ناظر گواهی‌های پایان کار را صادر می‌کند. این گواهی‌ها نشان‌دهنده ایمن بودن بنا و مجوز سکونت یا استفاده از آن است.
• ارائه مشاوره فنی: مهندس ناظر می‌تواند در طول فرآیند طراحی و اجرای پروژه، مشاوره‌های فنی لازم را به کارفرما، مهندس طراح و پیمانکار ارائه دهد. تبادل‌نظر و ارائه راه‌حل‌های مناسب برای چالش‌های فنی و یا ابهامات موجود ازجمله وظایف مهم این متخصص است.

مسئولیت مهندس ناظر ساختمان چند سال است؟

در پاسخ به این سؤال متداول که مسئولیت مهندس ناظر ساختمان چند سال است؟ می توان گفت که این مسئولیت تا پایان عمر مفید ساختمان خواهد بود که از زمان صدور پروانه ساختمانی شروع می شود. طبق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، دوره نظارت نیز مشابه همان دوره اجرا از زمان صدور پروانه ساختمانی آغاز می شود و تا اتمام عملیات ساختمانی ادامه می یابد. پروانه های ساختمانی معمولاً اعتبار ۲۴ الی ۴۸ ماهه دارند که در صورت اتمام اعتبار آنها مهندس ناظر موظف است از پروژه بازدید و نتایج را ثبت نماید. همچنین پروژه های اجرایی که دوره نظارت آنها تمام نشده است جزو کارهای مهندس ناظر به حساب می آیند.

چگونه می توان از نظارت ساختمان به عنوان شغل دوم کسب درآمد کرد؟

در این بخش قصد داریم به یک سری روش متداول که از طریق آنها می توان از نظارت ساختمان به عنوان شغل دوم کسب درآمد کرد بپردازیم که از جمله آنها می توان به ارجاع کار از طریق نظام مهندسی، نظارت عالیه و مشاوره، ناظر مقیم، استخدام در شرکت های زیر نظر نظام مهندسی، نظارت از راه هایی شبیه فریلنسرینگ و روش غیر رسمی (آموزش نظارت ساختمان) اشاره کرد. در ادامه به صورت مختصر به معرفی این روش ها خواهیم پرداخت.

ارجاع کار از طریق نظام مهندسی

افراد در صورت قبولی در آزمون نظارت نظام مهندسی می توانند جهت دریافت پروانه به این سازمان واقع در استان محل زندگی خود مراجعه نمایند. با دریافت پروانه، افراد در صف ارجاع قرار داده می شوند که درآمد مستقیم از ارجاع می تواند دریچه مناسبی برای شروع کار آنها در این حوزه کاری باشد. هر چند که این درآمد محدود و کم است ولی می تواند یک انتخاب مناسب برای افراد تازه کار باشد که سابقه کاری چندانی ندارند.

نظارت عالیه و مشاوره توسط مهندس ناظر ساختمان

از دیگر روش هایی که از طریق آنها می توان از نظارت ساختمان به عنوان شغل دوم کسب درآمد کرد می توان به نظارت عالیه و مشاوره اشاره کرد. در این روش فرد با درخواست کارفرما به عنوان مشاور در کنار پروژه قرار گرفته و به صورت پروژه ای، ماهیانه و یا تعداد بازدیدها مبلغی را به عنوان حقوق دریافت می‌نماید. البته برای این کار لازم است فرد از دانش تخصصی لازم برخوردار باشد.

ناظر مقیم

از دیگر شیوه های کسب درآمد در این زمینه می توان به ناظر مقیم اشاره کرد که به ناظری گفته می شود که باید روزانه در ساعات کاری مورد نظر به طور مرتب در محل پروژه حضور یابد. ناظر مقیم در پروژه هایی به ایفای نقش می پردازد که از طرف سازمان های دولتی تصویب و از بودجه عمرانی برخوردار هستند که توسط مجلس تصویب شده است. این پروژه ها معمولاً توسط شرکت هایی که زیر نظر نظام فنی اجرایی فعالیت دارند اجرا می گردند.

استخدام در شرکت های زیر نظر نظام مهندسی

افراد از طریق استخدام در شرکت های زیر نظر نظام مهندسی می توانند از نظارت ساختمان کسب درآمد کنند. برای این کار فرد به محل پروژه اعزام می‌شود تا به عنوان نماینده شرکت از پروژه های اجرایی بازدید نماید.

نظارت مهندس ناظر ساختمان از راه هایی شبیه فریلنسرینگ

نظارت از راه هایی شبیه فریلنسرینگ نیز می تواند یک روش مناسب برای کسب درآمد از نظارت ساختمان باشد. در این روش شرکت های بسیار بزرگ تمام پروژه را در اختیار یک ناظر بیرونی قرار می دهند تا کل مسئولیت های آن پروژه از طریق همان ناظر بیرونی مورد پیگیری و اجرا قرار گیرد.

یک روش غیر رسمی (آموزش نظارت ساختمان)

چنان چه ناظرهای ساختمان راه و روش نظارت را به درستی طی کرده باشند و به علم و تجربه آنها به مرور زمان افزوده شده باشد، می‌توانند در زمینه اجرای ساختمان نیز به فعالیت بپردازند.

مهندس ناظر ساختمان تحت چه شرایطی تعویض می‌شود؟

یک سری شرایط وجود دارد که سازمان نظام مهندسی می تواند بر اساس آنها به تعویض مهندس ناظر اقدام نماید. یکی از این شرایط فوت ناظر بوده که در چنین شرایطی لازم است یک ناظر جدید به جای او به روی کار آید. مورد بعدی عدم حضور ناظر در ایران بوده و اینکه در دسترس نباشد و یا آدرسی از وی پیدا نشود. از دیگر شرایط تعویض مهندس ناظر ساختمان می توان به ناتوانی وی در انجام وظایف اشاره کرد که لازم است مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد. صلب صلاحیت قانونی ناظر از دیگر مواردی است که باعث تعویض ناظر در پروژه اجرایی می گردد.

مهارت های مورد نیاز برای مهندس ناظر ساختمان

مهندسان ناظر ساختمان لازم است در حیطه کاری خود از یک سری مهارت برخوردار باشند که از جمله آنها می توان به مهارت قضاوت و تصمیم گیری، مهارت رابط بین فردی و مهارت هایی در زمینه فناوری اشاره کرد. در ادامه به معرفی این مهارت ها به صورت مختصر خواهیم پرداخت.

مهارت قضاوت و تصمیم گیری

مهندس ناظر ساختمان باید از بهترین روش ها جهت ارزیابی شرایط کاری استفاده نماید تا بتواند بهترین تصمیم ها را برای شرایط اجرایی اتخاذ نماید. مورد دیگر در این زمینه نحوه قضاوت ناظر در مورد شرایط موجود بوده که لازم است از توانایی کافی در تحلیل مسائل پیچیده و تعیین اولویت ها برخوردار باشد تا بتواند یک قضاوت درست و مناسب از موقعیت موجود داشته باشد.

مهارت روابط بین فردی

از دیگر مهارت های مورد نیاز برای مهندسان ناظر ساختمان می توان به مهارت روابط بین فردی اشاره کرد که تأثیر زیادی بر کار تیمی افراد در پیشبرد پروژه دارد. مهندسان ناظر می بایست با مدیران، کارمندان و نمایندگان سایر ارگان ها، روابط حرفه ای داشته باشند و به حفظ و توسعه این روابط در مسیر اجرای پروژه اهتمام ورزند.

مهارت آشنایی با فناوری برای مهندس ناظر ساختمان

مهندسان ناظر لازم است در زمینه فناوری و برنامه های کامپیوتری از مهارت و تبحر کافی برخوردار باشند. از جمله این فناوری ها و برنامه ها می توان به مدیریت پایگاه داده، صفحه گسترده، ارائه و طراحی وب، پردازش متن، نرم افزار مدیریت پروژه و تهیه اطلاعات جغرافیایی اشاره کرد.

آیا مهندس ناظر ساختمان امکان استعفا از نظارت ساختمانی که به او واگذار شده دارد؟

در جواب این سؤال می توان گفت که مهندس ناظر برخلاف مجری ذی صلاح به هیچ عنوان حق انصراف یا استعفا ندارد و تنها راه برای حل این مسئله تعویض ناظر خواهد بود. البته بر اساس بند ۱۴-۴-۵ مبحث دوم مقررات در صورتی که عملیات پروژه تحت نظارت ناظر شروع شود و در هنگام اجرا بیشتر از ۱۵ درصد مدتی که در قرارداد میان مالک و ناظر درج شده تعطیل گردد، ناظر با ارائه یک درخواست کتبی از سازمان استان می تواند تا تعیین تکلیف شرایط موجود در یک پروژه نظارتی دیگر فعالیت نماید.

بیمه نامه مسئولیت حرفه ای مهندس ناظر ساختمان

بیمه نامه مسئولیت حرفه ای مهندسین ناظر موظف است هر گونه خسارت مالی و جانی وارد شده به کارگران، مالکان و اشخاص ثالث مانند مهندسان طراح، مجری ذی صلاح، مهندس ناظر ساختمان و غیره را در زمینه کاری مورد نظر جبران نماید. البته اشخاص ثالث مذکور باید از وزارت مسکن و شهرسازی پروانه اشتغال دریافت کرده باشند.

تفاوت مهندس ناظر ساختمان و مجری ذی صلاح ساختمان چیست؟

اولین تفاوت ناظر و مجری ذی صلاح مربوط به زمینه کاری آنها بوده و همان طور که از عناوین آنها پیداست مهندسان ناظر کار نظارت بر ساخت را انجام می‌دهند که این نظارت بر روی اجرا نیز انجام می شود؛ در حالی که مجریان ذی صلاح در زمینه اجرای پروژه فعالیت دارند. هر چند که ناظران پروژه می توانند با ارائه یک سری اطلاعات به مجریان در اجرای پروژه کمک کنند ولی خود حق اجرای پروژه با عنوان ناظر را نخواهند داشت. همچنین ناظران با نظارت بر فرایند اجرایی پروژه می توانند خطاها و تخلفات اجرایی در پروژه را به مجریان گوشزد کرده و از خطاها و مشکلات به وجود آمده جلوگیری کنند. حال چنان چه در فرایند اجرایی پروژه خطایی روی دهد، مهندس ناظر ساختمان نیز مقصر خواهد بود.

کلام پایانی و ضرورت تعهد در نظارت بر ساخت ساختمان

تعهد یک اصطلاح حقوقی است که در حوزه های کاری مختلف به ویژه در حوزه عمران و ساختمان سازی نیز از آن استفاده می شود. در توضیح تعهد می توان گفت که مهندس ناظر ساختمان پس از قبول مسئولیت در زمینه نظارت بر پروژه می بایست نسبت به مشکلات و حوادث به وجود آمده در آن پاسخگو باشد. این مسئله از الزامات کار مهندسان ناظر بوده که لازم است بدان تعهد کافی داشته باشند. از آن جایی که نظارت بر فرایند اجرایی در این حوزه کاری، ارتباط نزدیکی با جان و مال افراد دارد، لازم است بدان توجه کافی شود.