وال مش چیست؟

یکی از بهترین و جدیدترین روش های مهار دیوارهای غیرسازه ای ساختمان ها استفاده از وال مش است. وال پست ها نوعی کلاف می باشند که به منظور مهار دیوارهای غیر سازه ای در برابر زمین لرزه و وزش بادهای شدید به کار برده می شوند. در ابتدا از وال پست فلزی استفاده میشد که به دلیل معایب متعددی که داشت نصب آن ها تقریبا منسوخ شده و  سیستم وال مش (wallmesh) جایگزین آن گردید. این وال پست های نوین علاوه بر وزن سبک تری که دارند از هزینه کمتری نیز برخوردار می باشند و معایب وال پست های فلزی را ندارند.

سیستم وال مش تشکیل شده از مش های فایبرگلاس و پلاستر معدنی می باشد که در نهایت به افزایش مقاومت دیوار غیر سازه ای کمک می کند. این سیستم یک کامپوزیت سیمانی بسیار قدرتمند ایجاد می نماید که در مقابل لنگر ناشی از نیروی زلزله بسیار مستحکم است. این نوع وال پست در رده بندی فناوری کامپوزیت سیمانی مسلح با پارچه یا FRCM قرار می گیرد. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه باید در رابطه با سیستم وال مش (wallmesh) بدانید، به طور کامل آشنا کنیم.

چرا اجرای صحیح وال پست در ساختمان اهمیت دارد؟

وال پست نوعی نگهدارنده و یا کلاف دیوار می باشد که بسیاری از افراد آن را با نام وادار نیز می شناسند. هدف از استفاده نمودن این وال پست های غیر سازه ای، مهار و ایجاد یکپارچگی در سطح دیوار است. این نگهدارنده با ایجاد همبستگی میان اسکلت سازه و دیوار کمک می کند تا استحکام دیوار افزایش یابد. از طرفی وال پست ها نقش بسیار موثری در مهار نیروهای وارده بر دیوار دارند.

هدف از اجرای وال مش و وال پست های فلزی کاهش فشار و کنترل ضربه های وارده به دیوار (در اثر زلزله، طوفان و …) است. این سیستم نیروی وارد شده به دیوارهای غیر سازه ای را به سازه منتقل نموده و با این کار از تخریب آن ها پیشگیری می کند. از طرفی به راحتی می توان در انواع سازه های فلزی و بتنی این سیستم مهار را اجرایی نمود. هر چقدر طول و ارتفاع دیوار افزایش پیدا کند، احتمال آسیب دیدگی و ریزش آن نیز بیشتر می شود. به همین دلیل با افزایش ارتفاع و طول دیوار، استفاده از وال پست ها نیز اهمیت بیشتری پیدا می کند.

نگاهی به رفتار ساختمان های با وال پست های مرسوم و فلزی در زلزله‌های اخیر

متاسفانه لرزش ناشی از زلزله می تواند سازه های ساختمانی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و با فشار وارده بر آن ها منجر به خرابی ساختمان شود. البته ریزش دیوارهای غیر سازه ای نیز در افزایش این فشار بی تاثیر نیستند و همین موضوع موجب شده تا زلزله خطرات جانی فوق العاده زیادی را برای افراد ساکن در ساختمان ها ایجاد کند. این موضوع باعث ایجاد دغدغه ای تازه در میان مهندسین و کارشناسان شد و آن ها به دنبال تجهیزاتی برای کنترل این آسیب ها بودند.

پس از مدتی وال پست های فلزی به عنوان یک ابزار کاربردی برای مهار دیوارهای غیر سازه ای به بازار عرضه شد. بعد از آن وال پست ها روی اکثر ساختمان ها اجرا شدند. زمانی که زلزله های اخیر مانند زلزله کرمانشاه اتفاق افتاد مشخص شد که این وال پست ها از ضعف بسیار زیادی برخوردار هستند و نمی توانند به خوبی از ساختمان در برابر زلزله محافظت کنند. بنابراین وال مش به عنوان یک ابزار نوین جایگزین وال پست فلزی شد. این سیستم به دلیل وزن سبک تری که دارد، فشار کمتری به سازه ساختمان وارد می کند. همچنین پایداری آن نسبت به وال پست فلزی سنتی بیشتر بوده و به خوبی دیوارهای غیر باربر را مهار می کند.

وال مش چیست؟

وال مش (wallmesh) یکی از انواع وال پست ها می باشد که برای بالا بردن مقاومت قسمت های غیر سازه ای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. بخش اصلی این سیستم را مش یا همان توری های فایبرگلاس تشکیل داده است که دارای ابعاد چشمه، گرماژ و انواع متفاوتی هستند. با نصب عمودی این توری ها روی دیوار به راحتی می توان استحکام و مقاومت آن را چند برابر نمود.

وال مش جایگزین فوق العاده ای برای وال پست های فلزی و سنگین قدیمی می باشند. زیرا علاوه بر سهولت در افزایش مقاومت سازه، بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه هستند. ویژگی های مکانیکی منحصر به فرد این وال پست های نوین موجب شده تا امروزه اکثر پیمانکاران و مهندسین آن را در ساختمان سازی مورد استفاده قرار دهند. سهولت در نصب این وال پست ها نیز موجب شده تا در سریع ترین زمان ممکن بتوان سیستم وال مش (wallmesh) را در ساختمان اجرایی نمود.

ترکیب نوارهای فایبرگلاس در کنار پلاسترهای معدنی موجب شده تا یک محافظ بسیار قدرتمند ایجاد شود. این محافظ تنش مربوط به دیوارهای غیر سازه ای را مهار کرده و از ریزش آن ها در اثر فشار و لرزش جلوگیری می نماید. آیین نامه طراحی ساختمان نیز این سیستم را به طور کامل تایید نموده و همین موضوع نشان از عملکرد فوق العاده این سیستم است. با توجه به این موضوع می توان از این وال پست های نوین برای افزایش مقاومت و استحکام ساختمان های بزرگ و مرتفع نیز استفاده کرد.

مصالح مصرفی در سیستم وال مش چیست؟

در سیستم وال مش از مصالح مصرفی متفاوتی استفاده می شود. کیفیت بالای هر کدام از این مصالح نقش بسیار موثری در افزایش مقاومت سازه و دیوارهای غیر سازه ای دارد. مصالح مورد استفاده در این سیستم عبارتند از:

• نوار یا مش فایبرگلاس

یکی از مهم ترین مصالح مورد استفاده در این سیستم (wallmesh) توری های فایبرگلاس هستند. مش فایبرگلاس ترکیبی از الیاف شیشه و کامپوزیت می باشد که ظاهری شبیه توری دارد. این توری ها در دو نوع مش فایبرگلاس Ar-glass و توری فایبرگلاس E-glass تولید می شوند. مش فایبرگلاس AR مقاوم به قلیا می باشد و به همین دلیل در محیط های قلیایی مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که محیط فاقد قلیا بوده می توان از مش E-glass استفاده نمود که از قیمت مناسب تری نیز برخوردار می باشد.

• پلاستر مخصوص

پلاسترهای معدنی از دیگر مصالح مورد استفاده در سیستم وال مش محسوب می شوند. این پلاسترها در دو نوع سیمانی و گچی مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام از ویژگی های متفاوتی برخوردار هستند. پلاسترهای سیمانی مقاومت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل در بالا بردن کیفیت و دوام سیستم wall mesh بسیار تاثیرگذار هستند. معمولا زمانی که از مش فایبرگلاس مقاوم به قلیا (AR) استفاده می شود، باید پلاستر سیمانی استفاده نمود. پلاسترهای گچی نیز نوع دیگری از پوشش حفاظتی مورد استفاده در این سیستم است. این پلاستر می تواند از نفوذ باکتری و قارچ به سطوح نیز پیشگیری نماید. به طور کلی اگر مش فایبرگلاس E-glass نصب می شود بهتر است این نوع پلاستر را برای پوشش آن انتخاب نمود.

• پروفیل نبشی یا ناودانی

نبشی منقطع و ناودانی ها نیز دیگر مصالح مورد استفاده در سیستم وال مش می باشند. این تجهیزات در اتصال مش به دیوار قائم نقش بسیار موثری دارند.

• چسب پایه اپوکسی

از دیگر متریال مورد استفاده در این سیستم می توان به چسب اپوکسی اشاره نمود. این چسب به منظور بالا بردن مقاومت نبشی و ناودانی هنگام نصب آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.

مهار دیوار داخلی و پیرامونی با وال مش چه مزایایی دارد؟

استفاده از آن برای مهار دیوارهای غیر سازه ای از مزایای فوق العاده ای برخوردار است که عبارتند از:

• حذف میلگرد بستر :
  با توجه به افزایش قیمت فولاد استفاده از وال پست های فلزی برای مهار دیوار مقرون به صرفه نیست. اما در سیستم وال مش (wallmesh) نیازی به اجرای میلگرد بستر نمی باشد و مش ها بدون میلگرد بستر نیز از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
• حذف وادارهای قائم و افقی در روش:
  زمانی که از وال پست های فلزی استفاده می شود باید در ابتدا تیرک ها و وادارها را اجرا نمود. در صورتی که هنگام استفاده از سیستم وال مش (wallmesh) نیازی به اجرای وادارهای افقی و عمودی نیست.
• کاهش هزینه های مهار دیوار در روش :
  با توجه به اینکه اجرای وادار و میلگرد بستر نیازمند هزینه بسیار زیادی می باشد، با حذف آن ها هزینه های مهار دیوار نیز به شکل قابل توجهی کاهش می یابد. از طرفی مش فایبرگلاس از قیمت مقرون به صرفه تری نسبت به وال پست های فلزی برخوردار است.
• سرعت اجرای ساختمان در روش :
  از مهم ترین دغدغه های ساختمان سازی کاهش سرعت اجرای تجهیزات است. با توجه به حذف وادار و میلگردهای بستر در سیستم وال مش (wallmesh) سرعت اجرای کار نیز به شدت افزایش می یابد.
• امکان اجرای وال پست در ساختمان های بدون وال پست:
  سیستم وال مش را می توان در تمامی ساختمان ها اجرا نمود. بنابراین ساختمان هایی که قبلا از وال پست فلزی استفاده نمودند و یا فاقد وال پست هستند، به راحتی می توانند از این سیستم استفاده کنند.

آیا وال مش مورد و آیین نامه های طراحی ساختمان است؟

از مهم ترین قوانین آیین نامه های سازمان نظام مهندسی، نحوه مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله است. در این آیین نامه مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800 تایید شده که مهندسین بهتر است وال مش را جایگزین وال پست های فلزی و قدیمی کنند. قوانین مربوط به آن عبارتند از:

• برخلاف وال پست های فلزی حداکثر طول مجاز دیوارهای غیرسازه ای 40 برابر ضخامت دیوارهای سازه ای می باشد، در سیستم وال مش محدودیتی در طول دیوار وجود ندارد.
• در طراحی وال مش خمش دیوار به صورت یکطرفه لحاظ شده بنابراین نیازی به طراحی و اجرای میلگرد بستر نمی باشد..
• تمامی لبه های عمودی در تیغه های وال پست باید بسته باشند.
• جنس تیغه ها باید از فولاد بوده و در صورت لزوم به یکدیگر متصل شوند.
• برخلاف وال پست فلزی و در صورتی که ارتفاع تیغه ها و یا دیوار غیرسازه ای از 3.5 متر تجاوز کند نیاز به وادار افقی می باشد، در وال پست به روش وال مش نیازی به اجرای وادار افقی نیست

مراحل اجرای روش وال مش در ساختمان کدام است؟

مراحل اجرای سیستم وال مش (wallmesh) در ساختمان به شرح زیر است:

• دیوارچینی ساختمان:
  یکی از مهم ترین مراحل اجرای وال پست های نوین دیوارچینی است. بنابراین باید تمامی آلودگی ها را از سطح مورد نظر تمیز کرد و دیوارچینی متعارف انجام داد. نکته قابل توجه این است که این وال پست ها را می توان روی انواع دیوارهای هبلکس، بلوک سیمانی، لیکا، آجری و … اجرا نمود.
• اجرای لایه اول پلاستر وال مش بر روی دیوار:
  در مرحله بعدی باید با توجه به نوع مش فایبرگلاس پلاستر مناسب را انتخاب نمود و به صورت پاششی روی دیوار مورد نظر اجرا نمود.
• اجرای نوار وال مش مطابق نقشه های اجرایی:
  در ادامه نیز مش فایبرگلاس را با توجه به نقشه های اجرایی روی دیوار نصب می نمایند. برای اتصال موقت مش ها می توان از میخ و موارد مشابه آن استفاده کرد.
• نصب پروفیل نبشی و یا ناودانی با استفاده از چسب اپوکسی بر روی تیر، سقف و با ستون:
  نبشی و ناودانی ها نیز برای مهار دیوار در فواصل مشخص نصب می شوند. برای تقویت اتصال و چسبندگی آن ها روی تیر، سقف و یا ستون از چسب اپوکسی استفاده می گردد.
• اجرای لایه دوم پلاستر وال مش بر روی نوار وال مش و پروفیل نبشی و ناودانی:
  در مرحله آخر نیز پلاستر انتخاب شده را در قالب لایه دوم روی مش فایبرگلاس می پاشند. توجه داشته باشید که پلاستر باید به طور کامل و یکدست روی مش ها و پروفیل ها را پوشش دهد.

اجرای وال مش بدون نیاز به نیروهای متخصص

نکته قابل توجه در رابطه با سیستم وال مش سهولت در اجرای آن است. برای اجرای این سیستم مانند وال پست های فلزی نیاز به زیرسازی نیست. از طرفی امکان حذف میلگرد در بستر کار نیز وجود دارد. بنابراین افراد نیمه ماهر نیز به راحتی می توانند در کمترین زمان ممکن سیستم وال مش (wallmesh) را اجرا کنند.

نکاتی که باید هنگام اجرای وال مش مورد توجه قرار دهید

هنگام اجرای وال مش باید به نکات متعددی توجه داشت تا بتوان کیفیت و استحکام آن را افزایش داد. از مهم ترین نکاتی که در زمان نصب سیستم وال مش باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:

• هنگام استفاده از مش فایبرگلاس AR در این سیستم باید حتما از پلاستر سیمانی استفاده شود.
• اگر در این سیستم پلاستر سیمانی مورد استفاده قرار گیرد، الیاف شیشه ای مقاوم به قلیا یا AR-Glass باید با مقاومت تسلیم بالاتر از 1000 مگاپاسکال انتخاب شود. از طرفی هنگام استفاده از پلاستر گچی، الیاف شیشه ای E-glass که دارای مقاومت تسلیم مجاز است انتخاب مناسبی می باشد.
  لازم به ذکر است که تغییر مکان سقف تاثیری روی دیوار غیر سازه ای ندارد. بنابراین به دلیل خیز سقف ناشی از بارهای ثقلی و یا تغییر شکل آن در اثر زلزله هیچ گونه بار محوری روی دیوار تحمیل نمی شود. زیرا لبه بالای دیوار نباید مستقیما به سقف وصل شده و لازم است لایه ای جداکننده بین آن ها قرار گیرد. حداقل فاصله در نظر گرفته شده بین بالای دیوار و زیر سقف باید به اندازه بیشتر از دو مقدار 25mm و حداکثر میزان خیز سقف در امتداد دیوار در بلند مدت در نظر گرفته شود.

اتصالات

• اتصال دیوار با سقف تنها باید در جهت عمود به صفحه برای دیوار قید ایجاد کند و جهت صفحه دیوار بدون لغزش یا بدون قید باقی بماند.
• فاصله بین نبشی ها هرگز نباید بیشتر از 1.5 متر باشد.
• توجه داشته باشید که از مش فایبرگلاس باید کنار بازشوها و لبه های دیوار استفاده گردد.
• به دلیل رفت و برگشتی بودن بار زلزله و باد، باید با ملات مسلح شده با مش الیاف در دو طرف دیوار آن را تسلیح نمود.
• اجرای پلاستر wall mesh روی توری های فایبرگلاس به صورت پاششی با استفاده از دست و یا دستگاه انجام می شود.
• عرض بال نبشی و ناودانی باید به گونه ای باشد که حداقل 30mm با دیوار تماس پیدا کند. حداقل ضخامت لایه جداکننده هنگام اتصال دیوار به سقف نیز 10mm است، زیرا عرض نبشی یا ناودانی نباید کمتر از 40mm باشد.
• بهتر است لبه مش فایبرگلاس در قسمت بالای دیوار و از داخل روی بلوک قرار گیرد و از پایین روی کف برگردد.
• فاصله میان چشمه های مش فایبرگلاس نیز نباید کمتر از 5mm باشد. از طرفی حداکثر اندازه سنگدانه در پلاستر وال مش هنگام پوشش توری فایبرگلاس نباید بیشتر از فاصله باز میان چشمه ها باشد.
• در تقاطع دو دیوار نیز به منظور پیشگیری از ایجاد ترک هنگام نازک کاری باید از یک لایه مش فایبرگلاس به صورت L شکل استفاده نمود و سپس روی آن نازک کاری شود.

نحوه اتصال در جان پناه و بازشوها

• برای مسلح نمودن و پایداری دیوار جان پناه باید روی مش فایبرگلاس ملات ریزدانه (سیمان و ماسه بادی 2:1) با مقاومت فشار حداقل 30 مگاپاسکال اجرا گردد. مش ها در دو طرف با استفاده از تسمه به دال سقف و قسمت بیرونی تیر مهار می شوند. عرض تسمه اتصال حداقل 10mm بیشتر از عرض الیاف است. برای پایداری دیوارهای بالکن نیز می توان از روش های مشابه پایدارسازی جان پناه استفاده نمود. توجه داشته باشید که اگر دیوار بالکن فقط میان وال پست ها قرار گیرد، نیازی به جداسازی آن از وال پست نیست. اما اگر دیوار با ستون تماس داشته باشد، باید بین دیوار و ستون جداسازی انجام داد.
• به جای وادار میتوان از مش فایبرگلاس با ملات سیمانی (از بیرون) و ملات گچی (از داخل) در کنار بازشوها استفاده نمود. در این صورت هنگام اجرای قاب پنجره نیاز به اجرای نعل درگاه نیست و می توان بالا و پایین بازشو را با استفاده از مش فایبرگلاس مسلح کرد.

هزینه اجرای وال مش در ساختمان بتنی و فولادی به چه عواملی بستگی دارد؟

به طور کلی به دلیل حذف وادارها، میلگرد بستر، سهولت در دیوارچینی و عدم نیاز به تخصص بالا هزینه اجرای وال مش بسیار اقتصادی تر از وال پست های فلزی و سنتی است. با این وجود عوامل زیر در تعیین قیمت وال مش نقش دارند.

• نوع مش فایبرگلاس مورد استفاده
• طول و ارتفاع دیوارها
• نوع پلاستر و چسباننده مورد استفاده
• دستمزد و هزینه اجرای کار

مدت زمان اجرای وال مش در ساختمان بتنی و فولادی چقدر است؟

با توجه به سهولت در نصب وال مش نسبت به وال پست های فلزی زمان اجرای این سیستم نیز بسیار کمتر از وال پست فلزی است. از طرفی وال مش را می توان روی انواع دیوارها به راحتی نصب کرد و برای اینکار نیازی به زیرسازی نمی باشد. این موضوع نیز نقش بسیار زیادی در کاهش زمان اجرای مش روی دیوارهای غیر سازه ای دارد.

طراحی و متره و برآورد مصالح با محاسبه‌گر آنلاین وال مش

خوشبختانه امروزه به راحتی و با استفاده از محاسبه گر آنلاین می توانید میزان مصالح لازم در اجرا را در کمترین زمان ممکن محاسبه نمایید. برای این کار نیاز است تا اطلاعات زیر را در سیستم محاسبه گر وارد نموده و پس از چند دقیقه میزان مصالح را به دست آورید.

• مشخصات آن: نوع دیوار / انتخاب محصول / نوع وال پست / وزن (گرماژ)
• اطلاعات چسباننده: نوع ماده چسباننده
• اطلاعات در رابطه با حالت: ارتفاع دیوار H / طول دیوار L

مقایسه وال مش و وال پست سنتی، کدام بهتر است؟

روش وال مش و وال‌پست سنتی، هر دو راهکاری برای مهار نیروهای خارج از صفحه وارد بر دیوارهای غیرسازه‌ای هستند. به طور کلی این دو روش وال مش و وال‌پست در نحوه اجرا، قطعات تشکیل‌دهنده و نوع عملکرد دیوار در انتقال بار تفاوت دارند. وال مش راهکاری نوین و خلاقانه برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای برگرفته از فناوری کامپوزیت سیمانی مسلح شده با الیاف شیشه است و نسبت به روش وال‌پست مرسوم مزایای فراوانی دارد.

به همین سبب استفاده از وال مش به عنوان بهترین جایگزین برای وال‌پست در حال گسترش در صنعت ساخت و ساز ایران است. در ادامه برخی از مزایای روش نوین مقاوم سازی با سیستم وال مش و روش سنتی اجرای وال پست را باهم مقایسه و بررسی می‌کنیم.